Ortadoğu’nun Değişen Yüzü: Enerji ve Ulaştırma Koridorları
Gazeteci Murat Yetkin, günümüzde Ortadoğu’nun ABD’nin etkisi altında nasıl şekillendiğini ele alan bir yazı kaleme aldı. Yetkin, “Yeni Ortadoğu birbiriyle doğrudan bağlantılı eşzamanlı siyasi operasyonlar ile oluşturuluyor. Artık bu yeni Ortadoğu, Müslümanlık ortak paydasında değil, enerji kaynakları ve ulaştırma koridorları ortak paydasında şekilleniyor” ifadelerini kullandı.
Murat Yetkin’in yazısında şu görüşlere yer verildi:
“ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve aynı zamanda ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, bir grup gazeteciye Ermenistan’ın Zengezur koridorunu bir ABD şirketine 100 yıllığına kiralaması durumunda Azerbaycan ile arasındaki sorunun çözülebileceğini söylemiş. Barrack, ‘Koridoru iki taraftan biri değil biz işleteceğiz, her iki ülke de kazanacak’ şeklinde açıklamalarda bulunmuş.”
Zengezur, Azerbaycan’ın Türkiye ile sınırdaş Nahcivan bölgesiyle arasındaki 32 kilometrelik bir bölge. Bu bölge aynı zamanda Ermenistan’ın İran ile sınırını da kapsıyor. Eğer bu girişim gerçekleşirse, İran’ın Ermenistan sınırı da ABD kontrolü altına girmiş olacak. Bu durumda Rusya’nın olağanüstü durumlarda İran’a ulaşımını ABD’nin denetimindeki bir “koridor” engelleyecektir.
Barrack, PKK’nın silah bırakma sürecinden ve Suriye-SDG meselelerinden bahsederken, Kafkaslar konusunda da açıklamalarda bulunmuş ve yeni Ortadoğu’nun kapılarını aralamıştır.
Değişen Siyasi Coğrafya
Yeni Ortadoğu, birbirleriyle doğrudan bağlantılı eş zamanlı siyasi operasyonlarla oluşturulmaktadır. Artık bu yeni Ortadoğu, Müslümanlık ortak paydasında değil, enerji kaynakları ve ulaştırma koridorları ortak paydasında şekillenmektedir. Bu nedenle örneğin Fas veya Cezayir’i Ortadoğu kapsamında görmek mümkün değilken, Azerbaycan veya Ermenistan gibi ülkelerin Ortadoğu aktörleri arasında sayılması mümkündür; Kuzey Afrika dışında, Güney Kafkaslar ön plana çıkmaktadır.
Ortadoğu adı yerine “Beş Deniz Bölgesi” de kullanılabilir: Doğu Akdeniz, Karadeniz, Hazar Denizi, Basra Körfezi ve Kızıldeniz.
Son aylarda ve özellikle temmuz ayının başından beri tanık olduğumuz gelişmelerle, Beş Deniz Bölgesi olarak da adlandırabileceğimiz yeni Ortadoğu şekillenmeye başladı:
- PKK’nın silah bırakma süreci
- ABD ve Fransa himayesinde Suriye-SDG görüşmeleri
- Türkiye’nin Hamas ile İsrail ateşkesi müzakereleri
- BAE arabuluculuğunda Azerbaycan-Ermenistan liderlerinin buluşması
- Azerbaycan aracılığıyla Suriye-İsrail temaslari
- ABD’nin SDG’yi Türkiye’ye karşı kullanması
