Kırsal bölgelerde yaşayanlar, hava kirliliğinin sağlıkları üzerinde zararlı etkileri olmadığını düşünebilirler. Ancak son araştırmalar, kısa süreli maruziyetin bile felç riskini önemli ölçüde artırabileceğini göstermektedir.
FELÇLERİN YÜZDE 17’Sİ BU YÜZDEN
Hava kirliliği, kardiyovasküler sağlık için büyük bir tehdit haline gelmektedir ve dünya çapında felçlerin yaklaşık yüzde 17’sinden sorumlu tutulmaktadır. Ancak önceki araştırmalar, uzun süreli maruziyet ile inme riski arasındaki ilişkiyi ele almış olsa da, kısa süreli maruziyetin tehlikeleri daha az incelenmiştir.
Ürdün Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından Neurology dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, kısa süreli maruziyetin bile insan sağlığını nasıl etkileyebileceğini incelemedi. Araştırmacılar, dünya genelinden 110 gözlemsel çalışmanın verilerini analiz ederek 18 milyon 35 bin 408 iskemik inme vakasını inceledi. Bu çalışmada, hava kirliliğinin artışının, iskemik inme riskinde ve buna bağlı ölüm oranlarında artışla ilişkili olduğu bulundu.
5 GÜN KALMAK BİLE ÇOK RİSKLİ
Araştırma ekibi, farklı kirleticilerin, nitrojen dioksit, ozon, karbon monoksit ve sülfür dioksit gibi farklı boyutlardaki partikül maddelerin risklerini inceledi. Sonuçlar, sadece 5 gün gibi kısa bir süre boyunca hava kirliliğine maruz kalmanın bile iskemik inme riskini artırabileceğini göstermektedir. Bu nedenle, hava kirliliği yüksek olan bölgelere yapılan kısa süreli ziyaretlerin dahi sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabileceği vurgulandı.
Farklı kirleticilerin vücut üzerinde farklı etkileri olduğundan, artan inme riskinin arkasındaki mekanizmaların konuma bağlı olarak değişebileceği belirtilmektedir. Bunlar arasında kan damarlarının zarar görmesi, kan basıncının yükselmesi ve kanın pıhtılaşma riskinin artması gibi etkenler yer almaktadır.
FELÇLERİN KALICI VEYA GEÇİCİ OLDUĞU BİLİNMİYOR
Bu risk artışının kalıcı mı yoksa kirli bir bölgeye yapılan kısa bir ziyaretten sonra geçici mi olduğu belirsizdir ve bu etkilerin tersine çevrilebilir olup olmadığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
BU ŞEHİRLERDEN UZAK DURUN
Asian News International’ın (ANI) IQ Air Kuruluşu’nun açıkladığı bilgilere göre dünyanın havası en kirli on şehirinin listesi şöyle:
- Katmandu, Nepal
- Yeni Delhi, Hindistan
- Chiang Mai, Tayland
- Chengdu, Çin
- Bangkok, Taylan
- Hanoi, Vietnam
- Dakka, Bangladeş
- Wuhan, Çin
- Lahor, Pakistan
- Guangzhou, Çin
TÜRKİYE’NİN HAVASI EN KİRLİ ŞEHİRLERİ NERELER?
Temiz Hava Hakkı Platformu’nun yayımladığı ‘Kara Rapor 2022’ye göre, Türkiye genelinde 2021 yılında hava kirliliği nedeniyle en az 42 bin 67 kişi hayatını kaybetti. En kirli havayı soluyan ilk beş il sırasıyla Batman, Iğdır, Ağrı, Şırnak ve Malatya oldu.
