Ali Kemal Erdem’in haberi
Emekli olmak hangi alanda ve pozisyonda çalışırsa çalışsın yaşı ilerleyen her insanın sahip olmak isteyebileceği bir hak.
Sonuçta insan ömrü geçmişe göre daha uzun ve kimin maddi olarak ne olacağını kestirmek mümkün olmuyor. Bazen hayattaki tek dayanak alınacak bir emekli aylığı bile olabiliyor. Hele Türkiye gibi ekonomisi neredeyse her 10 yılda bir sarsıntıdan geçen ülkelerde emekli aylığına hak kazanabilmek oldukça önemli.
Kısa adı EYT olarak bilinen emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili düzenlemenin bu yıl içerisinde yasalaşmasıyla birlikte 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan ve prim gün sayısı ile sigortalılık yılı tutan yüz binlerce insan emekli olma hakkı kazandı.
Bu insanların çoğunluğu çalışan olmakla birlikte içlerinde işveren yani patron konumunda olan çok sayıda insan da var.
Ancak sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun’un Patronlar Dünyası’na yaptığı açıklamalara göre eksik bilgilerden dolayı bu süreçte emekli aylığı alma hayali kuran birçok patron tatsız sürprizlerle karşılaştı.
2008 YILI KRİTERİ
Erdursun, patronların emeklilik süreçlerinde yaşadıkları sorunlardan ilkinin 24 Nisan 2019’da kabul edilen 2009/ 9 sayılı genelgeden kaynaklandığını belirterek, bu genelge ile ortaklı şirketlerde kimlerin nasıl sigortalı olabileceği konusuna Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) açıklık getirmeye çalıştığını söyledi.
Erdursun’un verdiği bilgiye göre genelgeyle getirilen düzenlemelerden birine göre şirket ortağı olmadan önce sigortalı çalışırken şirket ortağı olup hisse alan kişiler 1.10.2008’den önce bu işlemi yapmışlarsa sigortalılıkları devam eder, herhangi bir sorunla karşı karşıya kalmazlar.
KÖTÜ BİR SÜRPRİZLE KARŞI KARŞIYA KALACAKLAR
Erdursun, genelgeye göre 1.10.2008’den sonra ortağı olduğu şirkette çalışırken hisse alıp SSK’lı çalışmaya devam edilemeyeceğini, ancak Bağkurlu olunabileceğini söyleyerek, “Bu durumu bilmeyenler emeklilikte kötü bir sürprizle karşı karşıya kalacaklar. Ayrıca 28 Şubat 2011’den itibaren bir kişi şirket ortağı iken ortağı olduğu şirket dışında da başka bir yerde de SSK’lı çalışamaz. Emeklilik aşamasında SSK sürelerinin Bağkur’a mahsup edilmesi gerekir. Bu durumda olanların kişilerin de emeklilik süreci uzar” şeklinde de konuştu.
DENETLEMELERDE SORUN YAŞAYABİLİRLER
Erdursun, Türkiye’de birçok işverenin SSK’dan emekli olabilmek için şirket ortağı iken çalışmadığı halde kendisini başka bir işletmede çalışıyormuş gibi göstermesinin sahte sigortalılık kapsamına girdiğini kaydederek “Bu durumda olan kişiler emeklilik aşamasında ya da emekli olduktan sonraki denetlemelerde sorun yaşayabilirler” uyarısında bulundu.
EYT’DEN FAYDALANMAK İSTEYENLER GENELGEYE TAKILIYOR
Türkiye’nin dört bir yanında 2019 yılındaki 2009/9 sayılı genelge ile gelen değişiklikten habersiz olan şirket ortaklarının olduğunu belirten Erdursun, birçoğunun da genelgeye takılmaya başladığını söyleyerek, şöyle konuştu:
“Özellikle 3 Mart 2023’te EYT yasası da çıktıktan sonra çok kişi emekli olmak için müracaatta bulundu. Ancak bir türlü sonuç çıkmıyor. Süreci uzayan kişilere kendi şirketinde kurallara uygun bir şekilde sigortalı olmadığı için “Günleriniz SSK olarak değil Bağ-Kur olarak değerlendirilecek’ diye yazılar gidiyor ve bu durumda olan kişinin emekliliklerinde sorunlar başlıyor.”
Tabii bu durumda olan insanların otomatikman emekli olabilecekleri süre de uzamış oluyor.
Çünkü işe başlama tarihine göre SSK’da kadınlarda 5000, erkeklerde 5970 günde emeklilik hakkı kazanılırken, Bağkur’da bu süre kadınlarda 7 bin, erkeklerde 9000 gün gerektiriyor.
PRİMLERİ SSK’DAN BAĞKUR’A AKTARILIYOR
Erdursun, genelgeye göre kurallara uygun sigortalı olmamış bu kişilerin primlerinin SSK’dan Bağkur’a devredileceğini belirterek, bu aktarım sırasında da bazı şartların olduğu söyleyerek, “Öncelikle şirketin borcunun olmaması lazım. Hem kişinin hem işverenin ayrı ayrı müracaat ederek borçlarının olmadığını beyan ederek, primin SSK’dan Bağkur’a aktarılmasını talep etmesi” gerekiyor.
Erdursun, primleri SSK’dan Bağkur’a aktarılacak kişilerin emekli olunca SSK’lı emeklilere göre daha düşük maaş alacağını da hatırlattı.
PATRONLAT NASIL EMEKLİ OLACAKLARINI ÇOK BİLMİYORLAR
Patronların genelde nereden, ne şekilde emekli olacaklarını falan çok bilmez, ilgilenmezler” diyen Erdursun, “Patronlar yani işverenler emekli olduğunda yanında çalıştırdığı personellerden daha az emekli aylığı alırlar” dedi ve Türkiye’de yaygın olan bu durumun nedenlerini şöyle anlattı:
ÇALIŞANLARINDAN BİLE AZ EMEKLİ MAAŞI ALIYOR
“Çünkü çalışanlarının primlerini yüksekten öderlerken kendi primlerini en düşükten öderler. Bağkur’a aylık yatırılan primler en alt düzeyde asgari ücretin yüzde 34.5’dir. Oysa 7.5 katına kadar cebinden ödeyerek fazladan ödeme yapabilir. Kaç lira prim yatırırsa emekli aylığı da ona göre olur. Ancak birçok patron hep aynı rakam ödeniyor diye sandığından en düşük rakamdan ödeme yapar ve emekli olunca çok düşük rakamdan, çalışanların bile altında emekli aylığı alıyorlar. Türkiye’nin önde gelen firmalarının sahiplerini emekli
“EMEKLİLİĞİ İYİ PLANLAYIN SÜRPRİZ YAŞAMAYIN”
İşverenlerin emekliliklerini planlayıp primlerini ona göre ödemeleri gerektiğini söyleyen Erdursun, “İyi bir planlama ve ödeme yaparlarsa böyle bir sonuç çıkmaz. Sonuçta hayatta kimin ne olacağı belli olmaz. Bugün zengin olabilirsin ama gelecekte emekli maaşına da mecbur kalabilirsin” diyerek sözlerini tamamladı.
patronlardunyasi.com
