Paul Adams,
Kudüs, BBC Diplomasi Muhabiri
İsrail’de Çarşamba günü, Hamas’ın 7 Ekim’de saldırdı düzenlediği Nova’daki festival alanında hayatını kaybedenler ve rehin alınanlar için bir yürüyüş başlatıldı.
İsrail’in güneyinden yürüyüşe geçenler Kudüs’e ilerliyor.
Yürüyenlerin ellerinde kaçırılanların fotoğrafları var. İsrail hükümetinden 134 rehinenin geri getirilmesi için elinden geleni yapmasını istiyorlar.
Yakınları kaçırılan İsraillilerin umutları ateşkes söylemiyle yeşeriyor.
Ronen Neutra’nın 22 yaşındaki oğlu Ömer, Gazze’de rehin tutulanlardan. Neutra, “145 gecedir sevdiklerimize hasretiz. Ömer biraz daha dayan, anlaşma yakın” diyor.
ABD, Mısır ve Katarlı arabulucular hafta sonu Fransa’nın başkenti Paris’te bir araya geldi.
İsrail basınına göre Gazze’de çatışmalara ara verebilecek bir anlaşma gündemde.
Henüz kamuoyuna açıklanan bir belge yok ancak ABD Başkanı Joe Biden’ın bir anlaşma sağlanabileceğine dair sözleri spekülasyonları artırdı.
Peki anlaşma için masada neler var?
Ateşkesin 6 hafta sürebileceği, bu süreçte 40 rehinenin sırayla bırakılabileceği düşünülüyor. Kadın, siviller ve askerler salınacak ilk kişiler arasında olabilir.
Karşılığında da İsrail hapishanelerinde, bazıları “ciddi terörizm suçlamalarıyla” yargılanan 400 Filistinli mahkumun serbest bırakılması gündemde.
İsrail askerlerinin Gazze’nin en yoğun nüfuslu yerlerinden çekilebileceği, Ekim ayından beri evinden edilen 1,8 milyon Filistinlinin bazılarının bölgenin kuzeyindeki evlerine geri dönebileceği belirtilmişti.
Ancak bu hafta İsrail ve Hamas temsilcileri arasında mekik dokuyan Mısır ve Katar’ın Doha’da yürüttüğü görüşmelerde halen bazı meselelerin çözülemediği görülüyor.
Haberlere göre her İsrailli rehine karşılığında kaç Filistinlinin serbest bırakılacağı konusunda anlaşma sağlanamadı.
İsrailli askerlerin yerlerinin değişmesi ve Filistinlilerin evlerine dönmesi konusunda da belirsizlikler var.
‘Hamas pozisyonunu yumuşatabilir’
İsrail Dış İstihbarat Servisi’nin (MOSSAD) müzakereler ile ilgili tecrübesi olan eski yöneticilerinden Haim Tomer ise anlaşmanın çok yakın olduğunu düşünüyor.
Tomer’e göre Hamas lideri İsmail Haniye’nin açıklamaları, Hamas’ın pozisyonunu yumuşatması anlamına gelebilir.
Haniye, “müzakerelerde gösterdikleri her türlü esnemenin insanlarını korumak için olduğunu” söylemişti.
Ancak henüz Hamas’ın Gazze’deki lideri Yahya Sinvar’ın müzakerelerle ilgili ne düşündüğü bilinmiyor.
İsrail hükümeti, Sinvar’ı yakalama sözü vermişti. Kimi İsrailli yetkililer ise aylardır süren savaş yüzünden Sinvar’ın otoritesinin sarsıldığını öne sürüyor.
Ancak bunu doğrulamak zor.
Diğer yandan 7 Ekim saldırılarını düzenleyen Hamas yetkilileriyle iletişim giderek zorlaşıyor.
